Buitenbak aanleggen… Wel of geen vergunning nodig?

Enkele van de vele vragen die wij bij Van Santvoort Advies ontvangen zijn: ‘Mag ik een buitenbak aanleggen?, ‘Heb ik een vergunning nodig?’, ‘Wat wordt er eigenlijk verstaan onder een buitenbak?’ en ‘Hoe groot mag deze zijn?’ Allemaal vragen waar regels voor gelden. Deze regels vind je meestal terug in het bestemmingsplan. In deze blog gaat Feije van Eijndhoven in op de algemene regels over buitenbakken. Voor zowel de hobbyruiter als de bedrijfsmatige/ professionele paardenhouderij, want ja, daar zit verschil in!

Heb ik altijd een vergunning nodig?

Binnen het bouwblok of de woonbestemming is een paardenbak vaak direct toegestaan. Maar let op! Het kan zijn dat hiervoor wel nader onderzoek nodig is. Zodra je grond gaat afgraven en laat afvoeren is bodemonderzoek nodig. Tevens is het mogelijk dat er, afhankelijk van hoe diep er gegraven wordt, archeologisch onderzoek verricht moet worden. De regels over archeologisch onderzoek vind je ook terug in het bestemmingsplan. Het is dan toch nog noodzakelijk om een aanlegvergunning aan te vragen.

Het is niet altijd toegestaan om buiten het bouwblok of de woonbestemming een buitenbak aan te leggen. Zijn er mogelijkheden, dan heb je voor de realisatie van de buitenbak altijd een vergunning nodig. De voorwaarden die gemeenten hieraan stellen zijn zeer wisselend en helaas vaak niet van deze tijd.

De voorwaarden gaan over onder andere de manier waarop deze wordt aangelegd, de omheining, de bodemopbouw van de rijbodem, de grootte, landschappelijke inpassing en de ligging. In het bestemmingsplan staan de regels waar je je aan moet houden.

De procedures en/of vergunningen voor het aanleggen van een buitenbak verschillen van een aanlegvergunning, omgevingsvergunning tot een wijziging van het bestemmingsplan.

Hobby- vs bedrijfsmatige buitenbak

Gemeenten maken bijna allemaal een verschil tussen een hobbymatige buitenbak en een buitenbak die aangevraagd wordt voor een professionele paardenhouderij.

Deze verschillen komen het meest voor:

• Buitenbakken voor hobbymatig gebruik zijn met vergunning (!) buiten het bouwblok / de woonbestemming meestal toegestaan (in bos- of natuurgebieden is het niet toegestaan).
• Afmetingen voor een hobbymatige buitenbak worden vaak vastgelegd op maximaal 20 x 40m wanneer deze buiten het bouwblok/de woonbestemming ligt.
• Bij hobbymatig gebruik is 1 buitenbak toegestaan, bij professionele paardenhouderijen zijn meerdere buitenbakken toegestaan (binnen het bouwblok).
• Professionele buitenbakken bij hippische bedrijven moeten binnen het bouwblok liggen. In enkele gevallen bestaat er de mogelijkheid om met vergunning (een deel van) de buitenbak buiten het bouwblok te leggen.
• Bij professionele rijbakken zijn de regels omtrent verlichting vaak soepeler dan bij hobbymatige buitenbakken. Lees ook ons artikel ‘Mag ik mijn buitenbak verlichten?’

Landschappelijke inpassing

In alle gevallen wanneer er een vergunning voor de buitenbak noodzakelijk is, moet rekening worden gehouden met de landschappelijke inpassing, vormgeving en materiaalkeuze. Het is hier kort gezegd een kwestie van geven en nemen. Je krijgt een vergunning voor een buitenbak, mits je er voor zorgt dat de inrichting en het beeld aantrekkelijker wordt door het toepassen van hagen, bomen, grondwal, houtwal etc. Doel is dat de bak wordt ‘opgenomen’ in het landschap. Voorkomen moet worden dat de bak uit het oogt springt en het landschap verstoord.

Trends en ontwikkelingen in de hippische sector – grotere buitenbakken zeer gewenst!

De hippische sector is enorm aan het professionaliseren. Met deze doorontwikkeling komt ook de vraag naar andere c.q. uitgebreidere voorzieningen voor de training van onze paarden. De vraag naar grote buitenpistes stijgt enorm. In de praktijk worden bij professionele paardenhouderijen grotere en vaak ook meerdere buitenpistes aangelegd. De omvang van deze pistes varieert van minimaal 2000m² tot circa 7000m². Gelet op de omvang van deze pistes is het niet meer mogelijk om te eisen dat deze voorziening binnen het bouwblok wordt opgenomen. Hierdoor kan het bouwblok niet meer benut worden voor het bouwen van de stallen, rijhal etc.

Langzaamaan beginnen ook gemeenten de noodzaak in te zien van de grotere omvang van een buitenbak (helaas nog niet altijd voor de hobbyruiter die als hij/zij Z dressuur rijdt ook niet vooruit kan met een 20 x 40 meter bak). Door samen met de hippische ondernemers hard te lobbyen en de noodzaak duidelijk te maken, lukt het steeds vaker de regels aan te passen en grotere buitenbakken te realiseren of buitenbakken te realiseren waar dat in eerste instantie niet was toegestaan. In deze gevallen is altijd sprake van maatwerk.

Handig om te weten:

• Past de buitenbak binnen het bouwblok/woonbestemming, dan heb je geen vergunning nodig.
• Mag je buiten het bouwblok/ woonbestemming slecht een 20x 40 bak aanleggen maar je wilt groter? Probeer dan een deel van de bak (20 x 20) binnen het bouwblok/ woonbestemming te leggen.
• In sommige gevallen is het niet toegestaan om een buitenbak aan te leggen. Laat je de omheining weg, dan zijn er ineens wel weer mogelijkheden
• Probeer zo weinig mogelijk grond af te graven voor de aanleg. Hiermee voorkom je dat je dure onderzoeken moet uitvoeren
• De gemeente stelt altijd regels voor de hoogte van de omheining. Dat varieert van 1 tot 2 meter.

In de praktijk bij Stal Bax: Creatieve oplossing voor het aanleggen van de buitenbak en longeercirkel!

Anton Bax en zijn vriendin Isabelle Vroomans liepen jarenlang met het idee rond om een eigen paardenhouderij te beginnen. Al in 2014 werden de eerste stappen ondernomen voor het verwezenlijken van hun droom, waarbij de voormalige rundveehouderij, op de grond van het ouderlijk huis van Anton, moest worden omgebouwd tot een professioneel hippisch complex. Het stel nam een bureau in dienst voor het wijzigen van het bestemmingsplan, maar kwam uiteindelijk geen stap verder, totdat Van Santvoort Advies in de arm werd genomen.

De locatie van Anton en Isabelle Vroomans beschikt over een bouwblok van 5000m^2.. Gelet op de ligging ten opzichte van natuurgebieden is het niet mogelijk om het bouwblok te vergroten. De regels van de gemeente waren zodanig dat voor professionele bedrijven de buitenbak (en overige voorzieningen zoals longeercirkel, stapmolen etc.) binnen het bouwblok moeten liggen. Gelet op de kleine omvang van het bouwblok en ligging van de bestaande gebouwen was het niet mogelijk om de buitenbak en de longeercirkel binnen het bouwvlak te realiseren.

“In overleg met de gemeente en de provincie Brabant hebben we een aparte zone aangegeven waar binnen niet gebouwd mag worden, maar wel voorzieningen zoals de buitenbak en de longeercirkel in mochten liggen. Deze tussenoplossing kon gerealiseerd worden door een bestemmingsplan wijziging. Een lang proces, maar er ligt nu een top 20 x 60 buitenbak en een longeercirkel voorzien van verlichting zodat Isabelle haar paarden op de locatie kan trainen!”, vertelt Feije van Eijndhoven.

“We waren al heel lang bezig om het bestemmingsplan gewijzigd te krijgen. Daarvoor hadden we een bureau ingeschakeld, in de hoop dat een en ander soepel zou verlopen. Je weet dat zo’n proces wat langer kan duren, maar we hoorden steeds maar niets”, blikt Bax terug. “Op een gegeven moment heb ik zelf contact opgenomen met de gemeente en bleek dat er door dat bureau nog weinig actie was ondernomen. Uiteindelijk is het plan, op mijn aandringen, alsnog ingediend bij de instanties, maar werd deze afgewezen.”

Inmiddels was er al heel wat tijd verstreken en kreeg het ambitieuze stel dus een eerste klap te verduren met het niet goedkeuren van het plan door de gemeente. “Ik besloot contact op te nemen met Van Santvoort Advies, omdat we Feije al kenden van de paarden. Ik vroeg haar om advies. Na de eerste ervaring met het hele proces dachten Isabelle en ik even dat het een onmogelijke missie was, maar Feije weet duidelijk van wanten. Ook al lijken dingen niet te kunnen, ze zoekt naar oplossingen waardoor bepaalde zaken toch mogelijk gemaakt worden. Uiteindelijk kwam het traject door haar toedoen in een stroomversnelling en was het wijzigen van het bestemmingsplan binnen een jaar geregeld”, vertelt Bax, die sinds vorig jaar officieel is begonnen met de paardenhouderij.

Heb je vragen over de mogelijkheden van de aanleg van een buitenbak op jouw locatie? Neem gerust contact op met Feije om samen naar de mogelijkheden te kijken en een passende oplossing te zoeken.

Foto: Iris van Meijl Fotografie