Beperkt effect corona op kantorenmarkt

Tot nu toe heeft de coronacrisis geen enkel matigend effect gehad op de woningmarkt. Een veel te krap aanbod, sterk stijgende prijzen en snelle verkopen blijven het beeld bepalen. Het spreekt vanzelf dat de kantorenmarkt wel onder druk kwam te staan. Er was uiteraard minder vraag, zowel door de toename van het thuiswerken als door de economische krimp. Er werd in 2020 ruim 1 miljoen vierkante meter door de markt ‘opgenomen’, dus gekocht of gehuurd. En aan het eind van het jaar stond er 5,3 miljoen vierkante meter te huur of te koop, ruim 11% van de totale hoeveelheid kantoorvloer in Nederland. Naar schatting 400.000 vierkante meter werd aan de voorraad onttrokken om plaats te maken voor woningbouw. Dat het aanbod aan kantoren veel groter is dan de opname is overigens vrij normaal. Er zijn wel jaren geweest dat het aanbod hoger was dan 8 miljoen vierkante meter en de opname nog minder dan in 2020. Opvallend is dat er toch projectontwikkelaars en beleggers waren die het aandurfden om ‘op risico’ te bouwen, dus zonder dat ze al zeker zijn van huurders of kopers.

Al met al was er nog de nodige activiteit op de markt, ook in Brabant, waar met name kleinere kantoorruimtes aftrek vonden. Ook in de stad Eindhoven is zo’n 11% van de kantoorvoorraad te koop of te huur. Overigens bleef het transactievolume op de winkelmarkt eveneens redelijk op peil, blijkt uit de cijfers van NVM Business. Zo was er zeker sprake van corona-invloed op de zakelijke markt, maar nog geen grootschalige kommer en kwel. Uiteraard moet worden afgewacht hoe het verder gaat als dit jaar enerzijds sprake is van herstel van de economie, maar anderzijds ook van aflopende steunpakketten. Deskundigen verwachten geen groot structureel effect van de toename van het thuiswerken waar Nederland nu op grote schaal aan gewend is geraakt. De verwachting van veel werkgevers is dat medewerkers straks gemiddeld een dag per week extra thuiswerken en dat dit vooral de woensdagen en de vrijdagen zullen zijn. De ruimtebehoefte op de kantoren neemt daardoor beperkt af. Het betekent, zo verwacht ik, dat transformatie van kantoorpanden tot woonruimte geen enorm grote vlucht gaat nemen. Er is op dat gebied, zeker in Eindhoven, al heel wat gebeurd. Misschien dat winkelpanden nog meer kansen gaan opleveren, maar heel grote aantallen zal het niet opleveren.