Splitsen van een woonboerderij, mag dat zomaar?

– Update: 18 november 2024 –

In het buitengebied kom je ze vaak tegen, prachtige maar enorme grote woonboerderijen. Eigenlijk groot genoeg om twee gezinnen in te huisvesten. Maar van oudsher is de boerderij ingericht als eengezinswoning. Vaak met een schuurgedeelte dan wel garage daarin. Het splitsen van de woonboerderij naar twee zelfstandige woningen zou ideaal zijn, maar hoe werkt dit in de praktijk?

Omgevingsplan
In bijna alle gevallen is in het omgevingsplan geregeld dat maar één woning op het bestemmingsvlak is toegestaan. Als de woning gesplitst gaat worden betekent het dat hiervoor toestemming moet worden gevraagd bij de gemeente. Soms is er een wijzigingsbevoegdheid opgenomen in het omgevingsplan maar vaak moet het omgevingsplan hiervoor gewijzigd worden.

Cultuurhistorische waarden
In veel gevallen is het splitsen van een woonboerderij alleen mogelijk als er sprake is van cultuurhistorische waarden. Deze mogelijkheid is ingegeven vanuit het belang van het behoud of herstel van deze waardevolle bebouwing. Deze waarden moeten niet in de war gehaald worden met een monument, hier zit wel degelijk verschil in. Cultuurhistorische waarden geven uitstraling aan de omgeving en zijn onderdeel van de manier waarop we ons land beleven, inrichten en gebruiken. Of de woning cultuurhistorische waarden heeft is vaak opgenomen op een gemeentelijke of provinciale erfgoedkaart of kan worden aangetoond met een onderzoek. Het is in het belang voor de omgeving om deze vaak prachtige historische panden te behouden, maar voor veel huizeneigenaren is de woonboerderij onderhouden te kostbaar. Om het behoud of herstel van deze waardevolle bebouwing zeker te stellen, is een extra woning mogelijk.

Volgorde
Voordat de woning gesplitst kan worden, moet een omgevingsplanprocedure worden doorlopen. Inmiddels is gebleken dat een kadastrale splitsing, twee huisnummers, twee verschillende eigenaren en dubbele gemeentelijke aanslagen niet genoeg zijn voor een officiële splitsing. Er zijn meerdere gevallen bekend van huiseigenaren waarvan de woning in het verleden feitelijk is gesplitst, maar deze splitsing nooit is vastgelegd in het omgevingsplan. Hierdoor is de splitsing niet geldig en zal bij een eventuele verkoop van (een deel van) de woonboerderij een groot probleem ontstaan omdat er niet gewoond mag worden.

Advies
Iedere gemeente hanteert andere randvoorwaarden voor het splitsen van een woning of woonboerderij. Ook tussen verschillende provincies bestaan andere beleidsregels. Er kan bijvoorbeeld een minimale inhoud per gesplitste woning nodig zijn of de woning moet landschappelijke ingepast worden. Ook is van belang dat omliggende bedrijven geen hinder ondervinden van de splitsing. Meer weten of dit onderwerp? Neem dan vrijblijvend contact met ons op!